Hiệu quả huấn luyện không chỉ đến từ Coach mà còn từ Coachee

Để quá trình huấn luyện (coaching) thực sự mang lại giá trị, cả hai phía – Coach và Coachee – đều cần sở hữu những năng lực cốt lõi.

Coach cần có:

• Kỹ năng lắng nghe sâu: Tạo không gian đối thoại an toàn, không phán xét.

• Khả năng đặt câu hỏi khơi gợi: Giúp Coachee tự khám phá góc nhìn và giải pháp, thay vì bị dẫn dắt.

• Quan sát điều chưa nói: Nhận diện cảm xúc, niềm tin hoặc yếu tố hệ thống ảnh hưởng đến hành vi.

• Trưởng thành cảm xúc: Giữ sự trung lập, không để nhu cầu cá nhân chi phối cuộc trò chuyện.

Coachee cần có:

• Tự nhận thức: Biết rõ bản thân cần hỗ trợ ở đâu và sẵn sàng chia sẻ vấn đề thật.

• Thái độ học hỏi chủ động: Không chờ đợi coach “giải quyết giúp”, mà chủ động tìm cách thay đổi.

• Trung thực với chính mình: Thừa nhận cảm xúc và suy nghĩ, kể cả khi mâu thuẫn.

• Dũng cảm & kiên trì: Sẵn sàng đối diện thách thức và áp dụng điều học được vào thực tế.

Ba yếu tố đảm bảo hiệu quả huấn luyện (Coaching Effectiveness Factors)

1. Quy trình huấn luyện (Coaching Process)

Hiệu quả coaching bắt đầu từ một quy trình rõ ràng, có hệ thống, được thiết kế dựa trên các mô hình như GROW, CLEAR, hoặc CID–CLEAR.
Một quy trình hiệu quả thường bao gồm:

• Xác định nhu cầu và mục tiêu phát triển.

• Quan sát và thu thập bằng chứng hành vi.

• Khai mở động lực và mục tiêu cá nhân.

• Lập kế hoạch hành động cụ thể.

• Tạo cơ hội thực hành và phản hồi kịp thời.

• Đồng hành giúp vượt qua trở ngại và duy trì thay đổi.

➡️ Quy trình rõ ràng giúp coaching trở thành một hành trình phát triển có định hướng, không chỉ là một cuộc trò chuyện hay.

2. Kỹ năng huấn luyện (Coaching Skills)

Một coach hiệu quả cần vận dụng nhuần nhuyễn nhiều kỹ năng như:

• Lắng nghe sâu (Deep Listening) để thấu hiểu giá trị và cảm xúc.

• Đặt câu hỏi phản tư (Reflective Questioning) giúp Coachee tự khám phá giải pháp.

• Phản hồi đúng lúc – đúng cách (Timely Feedback) khuyến khích thay đổi tích cực.

• Dẫn dắt không kiểm soát (Non-Directive Leadership) khuyến khích đối thoại thay vì chỉ đạo.

• Tư duy hệ thống (Systemic Thinking) giúp hiểu bối cảnh và mối liên kết trong tổ chức.

➡️ Kỹ năng vững vàng giúp Coach không chỉ “nói hay” mà dẫn dắt được sự chuyển hóa thực sự.

3. Môi trường huấn luyện (Coaching Environment)

Môi trường huấn luyện đóng vai trò quyết định khả năng phát triển bền vững. Một môi trường hiệu quả cần có:

• Tư duy hợp tác (Collaborative Mindset): Quan hệ dựa trên tin tưởng và tôn trọng.

• Không gian an toàn tâm lý (Psychological Safety): Coachee chia sẻ trung thực, không sợ phán xét.

• Tinh thần học hỏi (Learning Agility): Sẵn sàng phản tư, thiết lập mục tiêu và đón nhận thử thách.

• Sự hỗ trợ của tổ chức: Quản lý và HR đồng hành, tạo điều kiện luyện tập và phản hồi kịp thời.

Tổng kết

Ba yếu tố Quy trình – Kỹ năng – Môi trường không tách rời mà bổ trợ lẫn nhau.
Khi quy trình rõ ràng, kỹ năng vững vàng và môi trường hỗ trợ được xây dựng, coaching trở thành công cụ mạnh mẽ thúc đẩy hiệu suất, thay đổi hành vi và phát triển năng lực đội ngũ.